معماری کسب و کار چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

واژه معماری کسب و کار یکی از اصطلاحات نامانوس در جامعه است. بسیاری از کسب و کارهایی که در اطرافمان می‌بینیم (چه موفق و چه ناموفق) هیچ اطلاعی از معماری کسب و کار ندارند. آنها مانند پیشینیان خود روزی اقدامی را شروع کرده‌ و یک کسب و کار راه انداخته‌اند. وقتی از آنها می‌پرسیم شما کسب و کارتان را معماری کردید یا نه؟ پاسخ می‌دهند اینها تئوری‌های بیش نیستند و در دنیای واقعی به درد نمی‌خورند. یا می‌گویند ما فرصت چنین کارهایی نداریم. سوالی که اینجا فکر بسیاری را مشغول می‌کند این است که اگر این همه کسب و کار بدون معماری کسب و کار توانستند موفق شوند چه نیازی به آن نداریم و چرا باید این کار را انجام دهیم؟

با بیزینس‌رایزر همراه باشید.

چرا به معماری کسب و کار نیاز داریم؟

این سوال به همراه فرهنگ جامعه ایران که بیشتر اهل اقدام است تا مطالعه مزید برعلت شده و ما را از این کار باز می‌دارد. در این مقاله قصد داریم لزوم وجود معماری کسب و کار و نقش آن در موفقیت کارآفرینیان را توضیح دهیم.

معماری کسب و کار چیست؟

تشابه راه‌اندازی کسب و کار با ساختمان

اجازه دهید به گذشته برگردیم. تصور کنید در صد سال گذشته زندگی می‌کنیم. اکثر خانه‌های مسکونی از کاه گل ساخته شده‌اند. اغلب آنها فقط یک طبقه (همکف) هستند. زیربنای آن‌ها متوسط ۱۰۰ متر است و بسیار شبیه هم هستند. مطمئناً در عکس‌ها و یا فیلم‌های تاریخی چنین خانه‌هایی را به وفور دیده‌اید. حال در همان صد سال قبل، به ساختمان‌ها و بناهای خاص مراجعه کنیم. مثلاً کاخ شاهان و یا ساختمان‌های اداری.

در این بناها اصول مهندسی روز (مربوط به صد سال گذشته) رعایت شده است. احتمالاً چند طبقه بوده و تعداد اتاق‌های آن زیاد است. نمای ساختمان چشم‌نواز است و در یک کلام بنا معماری شده است. در آن سال‌ها حتی مهندس (معمار) ساختمان به نام یاد می‌شد و با افتخار می‌گفتند این ساختمان اثر فلان معمار است. اینک به زمان حال برگردیم. خانه‌های مسکونی تبدیل به آپارتمان‌های چند طبقه شده است. رقابت در زیبایی نما باعث خلق آثار هنری شده و هر روز بیشتر به رفاه ساکنان و امنیت آنها اهمیت داده می‌شود. بنا بدون داشتن نقشه مهندسی تایید شده اجازه ساخت ندارد. حتی به این تاییدیه اکتفا نشده و در زمان ساخت ناظرینی بر انجام درست کار نظارت می‌کنند. مطالعات اولیه در زمین محل احداث انجام می‌شود. شرایط محیطی برای تعداد طبقات مدنظر قرار گرفته می شود و کلی موارد دیگر.

سوال: در این ۱۰۰ سال چه اتفاقی افتاده که نیاز به معماری تا این حد حیاتی شده است. واضح است که نهادهای دولتی در مسیر تکاملی ساخت و ساز در جهت بهبود کیفیت و امنیت ساکنان مجبور به وضع چنین قوانینی شده‌اند.

جلوگیری از خسارت‌های جانی و مالی در بلایای طبیعی، جلوگیری از سودجویی بعضی افراد مشغول در ساخت و ساز، زیبایی بصری شهر و نیز امکان ارائه خدمات شهری و دیدن یک تصویر بزرگ به عنوان شهر از عوامل مهم در این تکامل بوده است.

لزوم وجود معماری کسب وکار

در این قسمت می‌خواهیم مقایسه‌ای بین معماری ساختمان و معماری کسب و کار داشته باشیم. کسب و کارهایی که به شکل سنتی شکل گرفته و به کار خود ادامه می‌دهند، آنان مانند همان خانه‌های کاهگلی گذشته هستند. هرچند که آن خانه‌ها نیز قابل سکونت بودند، ولی قابل قیاس با خانه‌های کنونی نیستند. احتمال تخریب آن خانه‌های کاهگلی با کوچکترین زلزله یا سیل زیاد بود. امنیت خانه کم بود و از همه مهم امکان توسعه خانه به طبقات بیشتر وجود نداشت. کسب و کارهای سنتی نیز اینچنین هستند. ممکن است با کوچکترین تغییرات بازار یا قوانین دولتی و یا بحران‌های اقتصادی از بین بروند. برای توسعه نیز کار بسیار سخت است. چندین بار اقدام به توسعه کسب و کار و افزایش شعب به عمل می‌آید و اکثراً با شکست مواجه می‌شود. در کل اگر شما قانع به یک کسب و کار کوچک و بدون نیاز به توسعه در آینده هستید، می‌توانید روش‌های سنتی را ادامه دهید. اما اگر می‌خواهید از روش‌های نوین بهره جسته و نیز مقدمات توسعه را از همان ابتدا فراهم نمایید نیاز به معماری کسب و کار دارید.

به این نکته مهم نیز دقت کنید. سیستم‌های اقتصادی و نهادهای دولتی به صورت پیوسته در حال وضع قوانین جدید برای شکل‌دهی به کسب و کارها هستند. در کشورهای پیشرفته راه بسیاری در این زمینه طی شده است. برای مثال هر کسب و کاری نیاز به ثبت دارد و یا داشتن حسابدار و سیستم حسابداری الزامی است. در واقع ما در زمانی زندگی می‌کنیم که حرکت به سمت نظام‌مند شدن کسب و کارها آغاز شده است.

چرا معماری کسب و کار از همان ابتدا مهم است؟

به مقایسه معماری ساختمان و معماری کسب و کار بازگردیم. در این قسمت کسب و کارهای معماری شده را با ساختمان‌های معماری شده مقایسه می‌کنیم. این کسب و کارها از بدو شکل‌گیری سعی می‌کنند تمامی تجهیزات و موارد مورد نیاز خود را فراهم کنند. نقشه راه داشته باشند و طبق آن برنامه‌ریزی کرده و حرکت کنند. زیرساخت‌های موردنیاز برای توسعه را فراهم می‌کنند. برای مثال یک برج ۴۰ طبقه نیاز به شالوده قوی دارد. یک کسب و کاری که می‌خواهد ۴۰ شعبه در اقصی نقاط دنیا داشته باشد نیاز به شالوده قوی خواهد داشت. دقت کنید که شالوده در ابتدای کار باید ریخته شود. اگر در آینده بخواهیم این کار را انجام دهیم معمولاً نیاز به صرف هزینه‌های بسیار هنگفت خواهد بود. پس همانطور که از اسمش پیداست، معماری کسب و کار نقشه‌ای در اختیار ما قرار می‌دهد که تمامی موارد مورد نیاز را از قبل بدانیم و زمان‌بندی دقیقی برای تهیه و نیل به اهداف خود داشته باشیم.

 سخن پایانی

اگرچه در گذشته کسب و کارها نیاز زیادی به معماری، تدوین استراتژی و برنامه‌ریزی دقیق نداشتند، اما امروزه تغییرات بسیاری اتفاق افتاده است. بحران‌های اقتصادی، بیماری‌های همه‌گیر، افزایش رقابت، تغییر قوانین دولتی و بین‌المللی تجارت و… همه دست به دست هم داده‌اند تا نیاز به این عوامل برجسته‌تر شوند. اگر شما هم به اهمیت معماری کسب و کار پی برده‌اید می‌توانید با ما همراه شده و روش‌های آن را در مقالات بعدی بخوانید.